Chuyện kể rằng, vua Minh Mạng một lần đi kinh lý, ghé thăm một làng quê. Thấy cảnh ruộng đồng cằn cỗi, nhà vua bèn hỏi lý do. Một lão nông run rẩy đáp: “Dạ thưa Hoàng thượng, do quan lại địa phương ăn hối lộ, không chịu khai thông kênh mương ạ”. Câu chuyện tưởng chừng đơn giản lại hé lộ phần nào tính chất của bộ máy nhà nước thời Nguyễn – một bộ máy mang đậm dấu ấn phong kiến tập quyền. Vậy rốt cuộc, Bộ Máy Nhà Nước Thời Nguyễn Mang Tính Chất gì? Hãy cùng Nexus Hà Nội tìm hiểu câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!
Tính chất của bộ máy nhà nước thời Nguyễn
1. Tập trung quyền lực tuyệt đối vào tay vua
Khác gì các triều đại phong kiến trước đó, vua thời Nguyễn nắm giữ quyền lực tối cao và bao trùm. Vua là người ban hành luật pháp, chỉ huy quân đội, bổ nhiệm và bãi miễn quan lại. Quyền lực của vua được thể hiện rõ nét qua câu nói “Quân như nhật nguyệt, thần tử như tinh tú” – Vua như mặt trời, mặt trăng, quan lại chỉ như những vì sao.
2. Phân chia rõ ràng chức năng hành chính
Để quản lý đất nước rộng lớn, bộ máy nhà nước thời Nguyễn được tổ chức theo mô hình trung ương tập quyền và địa phương phân tán.
- Trung ương: Gồm lục bộ (Lại, Hộ, Lễ, Binh, Hình, Công) và các cơ quan giúp việc vua như Cơ mật viện, Nội các.
- Địa phương: Cả nước chia thành các cấp hành chính từ tỉnh, phủ, huyện, châu đến xã.
Sự phân chia này nhằm đảm bảo vua có thể kiểm soát mọi hoạt động của đất nước một cách hiệu quả.
3. Mang tính chất bảo thủ, trì trệ
Tuy có nhiều cải cách, bộ máy nhà nước thời Nguyễn vẫn mang nặng tính chất bảo thủ, trì trệ. Việc bổ nhiệm quan lại chủ yếu dựa vào dòng dõi, học vấn Nho giáo hơn là năng lực thực tế. Điều này khiến bộ máy trở nên cồng kềnh, kém hiệu quả và không theo kịp với sự phát triển của thời đại.
Những hạn chế của bộ máy nhà nước thời Nguyễn
Tính chất tập trung quyền lực tuyệt đối vào tay vua tuy giúp củng cố vương quyền, nhưng lại tạo ra nhiều hạn chế:
- Dễ dẫn đến chuyên quyền, độc đoán, kìm hãm sự phát triển của đất nước.
- Phụ thuộc quá nhiều vào năng lực của nhà vua.
- Tạo điều kiện cho tham nhũng, hối lộ phát triển.
Nexus Hà Nội – Đồng hành cùng bạn khám phá lịch sử Việt Nam
Bài viết đã phần nào giải đáp thắc mắc “Bộ máy nhà nước thời Nguyễn mang tính chất gì?”. Hy vọng bạn đọc đã có thêm những kiến thức bổ ích về lịch sử Việt Nam.
Để tìm hiểu thêm về các chủ đề lịch sử thú vị khác, mời bạn tham khảo các bài viết liên quan trên Nexus Hà Nội như: Hình bánh hỏi, Cách làm trò chơi mini bằng bìa cát tông, Microsoft Flight Simulator – Trò chơi.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 0372899999, email [email protected] hoặc đến trực tiếp địa chỉ 233 Cầu Giấy, Hà Nội. Đội ngũ Nexus Hà Nội luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn 24/7.